Ruzie maken hoort erbij

Ruzie maken is onvermijdelijk. En dat is maar goed ook. Want waar mensen samenleven, botsen soms wensen, grenzen en emoties. Ook bij kinderen. Of het nu gaat om speelgoed dat ‘van mij’ is, een misverstand tijdens een spel of woorden die iets te hard aankomen. Een conflict is snel geboren. Maar wat als we ruzies niet alleen als lastig, maar ook als leerzaam zouden zien?

Waarom ruzie maken belangrijk is
Ruzie maken is een kans. Een kans voor kinderen om te oefenen met:
- het aangeven van hun grenzen,
- het verwoorden van hun gevoelens,
- het oplossen van problemen,
- en uiteindelijk: het herstellen van contact.

Vooral jonge kinderen zijn nog volop aan het leren hoe je met conflicten omgaat. Ze reageren vaak direct, vanuit hun emotie, zonder filters of nuance. Dat kan leiden tot felle woorden of tranen, maar ook tot waardevolle momenten van inzicht en groei.

De impact van ruzie op kinderen
Een ruzie kan kinderen onzeker maken, verdrietig of boos. Zeker als het gaat om iemand met wie ze zich verbonden voelen zoals een vriend, broer of zus. Sommige kinderen trekken zich terug, anderen worden opstandig. Sommigen piekeren er lang over door, zelfs als het voor de ander alweer voorbij is.

Daarom is het belangrijk om na een conflict ruimte te geven aan wat er is gebeurd:
- Wat voelde je?
- Wat wilde je?
- Wat ging er mis?

Het erkennen van die emoties helpt kinderen om zichzelf én de ander beter te begrijpen.

Ruzie bij jonge kinderen
Jonge kinderen (tot ca. 7 jaar) zijn nog volop bezig hun emoties te herkennen en te reguleren. Ze hebben begeleiding nodig om ruzies te verwerken. Simpele vragen als: “Ben je boos omdat je niet mee mocht doen?” of “Was je verdrietig toen hij je speelgoed pakte?” helpen hen om gevoelens te benoemen. Daarbij is het belangrijk om geen oordeel te vellen, maar eerst te luisteren.

Hoe maak je het weer goed
Een ruzie oplossen is meer dan zeggen “het is goed zo”. Het gaat om écht begrijpen wat er is gebeurd en de relatie herstellen. Belangrijke stappen zijn:
- Inzicht geven: Laat beide kinderen hun kant van het verhaal vertellen.
- Gevoelens benoemen: Wat voelde je toen dat gebeurde?
- Verantwoordelijkheid nemen: Wat had je anders kunnen doen?
- Goedmaken: Bijvoorbeeld met een gebaar, een knuffel of het zeggen van “sorry”.

Het belang van sorry zeggen
Sorry zeggen is niet altijd makkelijk. Het vraagt zelfreflectie én moed. Toch is het een krachtige manier om een ruzie af te ronden. En kinderen kunnen dit leren, stap voor stap:
- Leg uit waarom sorry zeggen belangrijk is: “Dan weet de ander dat je spijt hebt en dat het je niet om het even is.”
- Help ze de juiste woorden te vinden: “Sorry dat ik zo boos deed, ik vond het moeilijk.”
- Maak duidelijk dat sorry zeggen niet betekent dat je alles verkeerd deed, maar dat je de ander serieus neemt.

Kinderen moeten leren dat een ruzie niet het einde van een vriendschap hoeft te zijn maar een manier om elkaar te ontdekken, begrijpen en accepteren.